Γιαλιάς
| Γιαλιάς | |
|---|---|
| |
| Ο Ποταμός Γιαλιάς | |
| Γεωγραφικά Στοιχεία | |
| Χαρακτηριστικά | |
| Μήκος | 88 χιλιόμετρα |
| Πηγάζει | Τρόοδος |
| Εκβάλει | Κόλπο της Αμμοχώστου |
Ο ποταμός Γιαλιάς είναι ο δεύτερος μεγαλύτερος ποταμός της Κύπρου με έκταση 88 km, από τις βουνοκορφές του Τροόδους μέχρι και τον κόλπο της Σαλαμίνας. Όπως και οι πλήστιοι ποταμοί της Κύπρου είναι χείμαρος και σε αυτόν έχει κατασκευαστεί το 1952 το φράγμα του Πάνω Λυθροδόντα χωρητικότητας 32.000 τετραγωνικών μέτρων και ύψους 10 μέτρων.
Γεωγραφία και Ροή
Γεωγραφικά ο ποταμός Γιαλιάς καλύπτει μεγάλη έκταση, οι πηγές του βρίσκονται λίγο πιο πάνω από το μοναστήρι του Μαχαιρά, στην βορειοανατολική οροσειρά Κιόνια και καταλήγει εφόσον περνά μέσω της κοιλάδας της Μεσαορίας, στον κόλπο της Αμμοχώστου. Ο ποταμός Γιαλιάς θεωρείται και φονικός χείμαρος καθώς σε ορισμένες περιπτώσεις πολυομβρίας η ροή του ήταν τόσο ορμητική ώστε να σκοτώσει άνθρωπους στο περασμά του. 'Οπως προαναφέρθηκε, πηγάζει στην κορυφή Κιόνια στον Μαχαιρά, περνά βόρεια των χωριών Λυθροδόντα και Μαθιάτη και γεμίζει τρεία διαδοχικά φράγματα. Όταν όλα τα φράγματα γεμίσουν φθάνει στο χωριό Κοτσιάτη το οποίο και προσπερνά ανατολικά καταλήγοντας κάτω από τον αυτοκινητόδρομο Λευκωσίας - Λεμεσού βόρεια του οποίου βρίσκεται το χωριό Νήσου και νότια το Πέρα Χωριό. Στο σημείο αυτό το νερό του ποταμού εισέρχεται στα υδροφόρα στρώματα μέσω των τεράστων φυσικών γαλαρίων μέχρις ώτου γεμίσουν πλήρως, ένα παράξενο γεωλογικό φαίνόμενο. Στην συνέχεια ο ποταμός περνά κατά σειρά από το χωριό Δάλι διαμοιράζοντας το, δυτικά του χωριού Ποταμιά και ανατολικά του εγκαταλελειμμένου χωριού Άγιος Σωζόμενος, διαπερνά την πεδιάδα της Μεσαορίας και τερματίζει την πορεία του στον κόλπο της Αμμοχώστου.
Ιστορία
Υπάρχουν ορισμένες παραδόσεις σχετικές με τον ποταμό Γιαλιά. Για παράδειγμα, το χωριό Νήσου ονομάστηκε κατ' αυτό τον τρόπο διότι πιστεύεται ότι ο συγκεκριμένος ποταμός χώριζε το χωριό στα δύο και ξανα ενώνονταν σε άλλο σημείο δίνοντας στο χωριό μορφή νησιού. Άλλη παράδοση ισχυρίζεται ότι ο ποταμός Πεδιαίος ενώνοντα με τον ποταμό Γιαλιά στην περιοχή του χωριού Άσσια και η κόμισα αναδιαμόρφωσε τον ποταμό διαχωρίζοντάς τους και μεταφέροντας την κοίτη του ποταμού δίπλα από το χωριό όπου βρίσκεται σήμερα.