Πεδιαίος
| Πεδιαίος | |
|---|---|
| |
| Ο Ποταμός Πεδιαίος | |
| Γεωγραφικά Στοιχεία | |
| Χαρακτηριστικά | |
| Μήκος | 98 χιλιόμετρα |
| Πηγάζει | Τρόοδος |
| Εκβάλει | Κόλπο της Αμμοχώστου |
Ο Πεδιαίος αποτελεί τον μεγαλύτερο ποταμό της Κύπρου με μήκος 98 χιλιόμετρα. Όπως και όλοι οι ποταμοί της Κύπρου είναι ποταμός - χείμαρρος, οι πηγές του βρίσκονται στα βουνά του Τροόδους στην περιοχή του Μαχαιρά και εκβάλλει στην περιοχή της Σαλαμίνας στην Αμμόχωστο.
Γεωγραφία και Ροή
Γεωγραφικά ο ποταμός Πεδιαίος καλύπτει μεγάλη έκταση, ρέει βορειοδυτικά διασχίζοντας της πεδιάδα της Μεσαορίας και εισερχόμενος στην κατεχόμενη Λευκωσία ακολουθεί μια ανατολική πορεία προς τον κόλπο της Αμμοχώστου, λίγες εκατοντάδες μέτρα πριν την αρχαία Σαλαμίνα. Οι πηγές του Πεδιαίου ποταμού όπως έχει προαναφερθεί βρίσκονται στα βουνά του Τροόδους στην δασώδη περιοχή του Μαχαιρά. Καθότι στην Κύπρο η ετήσια βροχόπτωση παρουσιάζει πτωτική τάση, και τα τελευταία έτη παρουσιάζουν ολιγομβρία και ανομβρία, ο ποταμός δεν εμφανίζει συχνά ροή νερού σε όλη την εκτασή του. Παρόλα αυτά, το νερό που τροφοδοτεί την κοίτη του, εφόσον περάσει από την περιοχή του αρχαίου οικισμού των Καμπιών, καταλήγει στο φράγμα της Ταμασσού. Το φράγμα δημιουργήθηκε για ελαχιστοποίηση της πιθανότητας ορμητικά νερά να φτάσουν στην Λευκωσία, όπως επίσης και για τον εμπλουτισμό των υπόγειων νερών της περιοχής. Σε περίπτωση που το φράγμα γεμίσει, το νερό συνεχίζει να ρέει διασχίζοντας διάφορα χωρία όπως το Πολιτικό, τα Πέρα, το Επισκοπιό, τους Εργάτες, την Ψιμολόφου, την Λακατάμεια φτάνοντας μέχρι την Λευκωσία. Στην συνέχεια, εισέρχεται στην κατεχόμενη Λευκωσία, διασχίζοντας τον κάμπο της Μεσαορίας και καταλήγοντας στον κόλπο της Αμμοχώστου.
Βιότοπος
Στην περιοχή του Πεδιαίου εντοπίζεται πλούσιο οικοσύστημα στο οποίο μπορεί κανείς να συναντήσει δέντρα, θάμνους, φύκη, διάτομα, αμφίβια, πουλιά, ψάρια και ασπόνδυλα. Η δημιουργία του φράγματος Ταμασσού έχει δημιουργήσει ένα επιπλέον πλούσιο οικοσύστημα στην περιοχή το οποίο πλέον περιλαμβάνει και ψάρια του γλυκού νερού. Ο πεδιαίος όπως και πολλοί άλλοι ποταμοί στην Κύπρο αντιμετωπίζουν σοβαρό οικολογικό κίνδυνο εξαιτίας την απόρριψης σε αυτούς αστικών λυμάτων, κτηνοτροφικά αποβλήτων καθώς και άλλου τύπου στερεών αποβλήτων, βιομηχανικών αποβλήτων και αποβλήτων από μεγάλες τεχνικές εγκαταστάσεις. Επίσης αντιμετωπίζουν και τις επιπτώσεις της διήθησης αποβλήτων από διάφορες απορροές αγροτικών δραστηριοτήτων.
Ιστορία
Ο ποταμός, από τα πανάρχαια χρόνια με το όνομα του, αποτελούσε απόδειξη για την Ελληνικότητα του νησιού. Από αρχής ονομάστηκε «Iδεϊ-Eος» που στα αρχαία Ελληνικά σημαίνει «αυτός που βλέπει την ανατολή», καθώς η πορεία του ποταμού, συνέπιπτε με τη διαδρομή της Ηούς, Θεάς της Ανατολής. Ο Πεδιαίος είναι γνωστός και ως "Πηδιάς" ή "Πηθκιάς". Τα νερά του ποταμού χρησιμοποιούνταν στην αρχαιότητα για την οχύρωση της πόλης της Λευκωσίας, αφού διοχετεύονταν στα ειδικά κατασκευασμένα φρεάτια που περιτριγυρίζουν τα Ενετικά τείχη της πόλης, εμποδίζοντας τις εχθρικές παρεμβάσεις. Στα τούρκικα ο ποταμός ονομάζεται Kanli Dere.
Από το 2002, κατά μήκος του ποταμού σε έκταση 14 χιλιομέτρων, έχει δημιουργηθεί γραμμικό πάρκο το οποίο καλύπτει κατά κύριο λόγο τις περιοχές του Δήμου Λακατάμειας και του Δήμου Στροβόλου και χρησιμοποιείται ως πεζόδρομος και ποδηλατόδρομος. Το πάρκο αρχίζει από το γεφύρι νότια του Προεδρικού Μεγάρου, περνά μέσα από τον ευκαλυπτώνα / πάρκο του Προεδρικού, διέρχεται μέσα από την κοίτη του Πεδιαίου κοντά στον παραδοσιακό πυρήνα των Αγίων Ομολογητών και κάτω από τη γέφυρα της Λεωφόρου Γρίβα Διγενή, ενώνεται με το Πάρκο απέναντι από την Εκκλησία του Τιμίου Προδρόμου κοντά στο Γιώρκειο. Στη συνέχεια περνά κάτω από τη γέφυρα της οδού Χείλωνος και καταλήγει στο χώρο του παλιού Γενικού Νοσοκομείου Λευκωσίας.
Το Ιανουάριο του 2010 έλαβε χώρα ένα σπάνιο, για τα δεδομένα της Κύπρου, φαινόμενο κατά το οποίο η ύπαρξη χαμηλού βαρομετρικού οδήγησε σε σφοδρές βροχοπτώσεις και υπερχείλιση του ποταμού Πεδιαίου. Στην περιοχή του Στροβόλου ο σταθμός είχε μετρήσει 70 χιλιοστά.
Πηγές
- https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%A0%CE%B5%CE%B4%CE%B9%CE%B1%CE%AF%CE%BF%CF%82
- https://www.ix-andromeda.com/nicosia/pediaios.html
- http://www.nicosia.org.cy/el-GR/discover/bicycles/34819/
- http://www.moa.gov.cy/moa/ms/ms.nsf/DMLcyclimate_gr/DMLcyclimate_gr?OpenDocument
- https://www.ix-andromeda.com/nicosia/phragma-tamassou.html